Việc theo đuổi AGI không chỉ là cuộc chơi của các tập đoàn công nghệ lớn. Những chi phí xã hội, môi trường và đạo đức phát sinh từ quá trình phát triển trí tuệ nhân tạo tổng quát ngày càng rõ nét. Điều này đặt ra câu hỏi về cách thức phân phối quyền lực và trách nhiệm trong kỷ nguyên mới, đồng thời thúc đẩy suy ngẫm sâu hơn về con đường mà nhân loại sẽ chọn.
Những điểm chính
- Phát triển AGI đòi hỏi đầu tư lớn vượt khả năng tài chính của nhóm quyền lực hiện tại.
- Chi phí năng lượng và cơ sở hạ tầng AI tạo áp lực vượt ngoài tầm kiểm soát của các tập đoàn lớn.
- Tập trung quyền lực trong AI dẫn đến rủi ro độc quyền và hạn chế sự đa dạng phát triển.
- Sự tham gia cộng đồng và minh bạch là cần thiết để giảm thiểu tác động tiêu cực của tập trung quyền lực.
- Đầu tư phát triển AGI cần cân bằng giữa chi phí công nghệ, bền vững môi trường và công bằng xã hội.
Mặc dù mục tiêu phát triển AGI trước năm 2030 hứa hẹn nhiều đột phá công nghệ, nhưng quá trình này đồng thời đặt ra những thách thức xã hội, môi trường và chính trị nghiêm trọng, đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng về trách nhiệm và quyền kiểm soát trong ngành công nghiệp AI. Báo cáo “Artificial Power” của AI Now Institute đã chỉ ra rằng sự tập trung quyền lực ngày càng gia tăng trong các công ty công nghệ lớn đang tạo ra một môi trường bất bình đẳng và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Việc các tập đoàn AI đầu tư hàng tỷ đô la vào cơ sở hạ tầng tính toán và mô hình không chỉ làm gia tăng sự phụ thuộc vào nguồn lực tài chính khổng lồ mà còn củng cố vị thế độc quyền trong lĩnh vực này.
Những khoản đầu tư này, dù được chính phủ hỗ trợ, đôi khi dựa trên các mô hình kinh doanh chưa chắc chắn và dễ bị tổn thương, không chỉ đặt ra câu hỏi về tính bền vững mà còn làm tăng nguy cơ về một hệ sinh thái AI không minh bạch và thiếu kiểm soát. Sự tập trung quyền lực quá mức dẫn đến việc các quyết định quan trọng về phát triển AI có thể bị chi phối bởi lợi ích của một nhóm nhỏ thay vì vì lợi ích chung của xã hội.
Đầu tư AI lớn nhưng thiếu minh bạch, dễ tổn thương, gây tập trung quyền lực và rủi ro xã hội.
Hơn nữa, việc theo đuổi AGI với tốc độ nhanh chóng đã gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường do nhu cầu năng lượng lớn từ việc đào tạo các mô hình AI phức tạp. Ngoài ra, các thuật toán AI hiện nay còn thể hiện sự thiên vị, làm tổn thương các nhóm dân cư dễ bị tổn thương và gây ra những hệ quả xã hội sâu sắc.
Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc thiết lập các nguyên tắc minh bạch và trách nhiệm công khai trong ngành AI, nhằm kiểm soát quyền lực và đảm bảo rằng công nghệ phát triển phục vụ cho lợi ích chung. Chỉ khi có sự giám sát công bằng và tham gia rộng rãi từ cộng đồng thì ngành công nghiệp AI mới có thể tránh được những hệ lụy tiêu cực và hướng tới một tương lai công nghệ công bằng, bền vững.
